كابل برق ويژگي‌ها و كاربردهاي مختلفي دارد. آن‌ها در دنياي امروزي نقش مهمي ايفا مي‌كنند. بدون كابل‌ها زندگي براي انسان امروز ممكن نيست. لحظه‌اي را بدون ارتباطات و حتي روشنايي در شب تصور كنيد. اين اتفاقي است كه در صورت نبودن كابل‌هاي برق رخ مي‌دهد! در اين مقاله قصد داريم توضيحات جامعي در مورد اين وسيله مهم ارائه دهيم.
حروف مورد استفاده براي نامگذاري كابل‌ها چيست؟
كابل‌ها بر اساس استاندارد بين‌المللي VDE نامگذاري مي‌شوند. در اين استاندارد براي نامگذاري كابل‌ها از حرف انگليسي و اعداد استفاده مي‌شود. بر اساس اين استاندارد كد يا نام هر كابل برق متشكل از ۴ قسمت است كه در ادامه آن‌ها را نام برده‌ايم.
- بخش اول كه نشان دهنده‌ي مشخصات لايه‌هاي اصلي كابل است و با حروف انگليسي نشان داده مي‌شود.
- دومين بخش شامل دو رقم است. رقم اول نشان دهنده‌ي هادي حفاظتي و رقم دوم نشان دهنده‌ي تعداد رشته است.
- بخش سوم اين كد نمايشگر سطح مقطع كابل بر حسب ميلي‌متر است.
- چهارمين و آخرين بخش از كابل نيز ولتاژ اسمي كابل برق را نشان مي‌دهد.
هر يك از حروفي كه در قسمت اول اين كد استفاده مي‌شوند نشان دهنده‌ي ويژگي خاصي از كابل برق هستند. شناخت حروف براي افرادي كه قصد خريد كابل دارند، اهميت بسياري دارد.
N: نماد كابل با هادي مسي
NR: نماد كابل برق با هادي آلومينيومي
Y: نماد عايق پرتو دور
H: نماد ورق متاليزه
T: نماد سيم تحمل كننده در سيم كشي هوايي
R: حفاظت نواري شكل فولادي
Y:روكش كمربندي پرتو نور
R: هادي به شكل دايره
M: هادي چند رشته‌اي
S: هادي مثلثي شكل
به لطف دنياي آنلاين نيازي به حفظ كردن اطلاعات بالا نداريد. تنها كافي است راهنماي بالا را در تلفن همراه خود ذخيره كنيد و در مواقع لزوم آن را به كار ببريد.
مشخصات كابل برق
كابل برق ويژگي‌هاي مختلفي دارند. تفاوت در ويژگي‌ها موجب تنوع اين محصول شده است. مهم‌ترين مشخصات يك كابل برق شامل موارد زير است.
- هادي كابل مي‌تواند شكل‌هاي گوناگوني داشته باشد. هر يك از اين شكل‌ها نماد خاص خود را دارند. گرد تك رشته (RE)، گرد چند رشته (RM)، مثلثي شكل تك رشته (SE) و مثلثي چند رشته با نماد (SM) شكل‌هاي مختلف هادي كابل برق هستند.
- ديگر مشخصه‌ي كابل‌هاي برق جنس و تعداد لايه‌هاي عايق آن‌هاست. عايق كابل برق مي‌تواند از جنس پلاستيك، پي‌وي‌سي يا پروتودور، پلي‌اتيلن، تفلون يا كاغذ‌هاي آغشته به روغن مخصوص باشد.
- رنگ عايق كابل برق ديگر مشخصه‌ي اين وسايل است. براي تشخيص آسان‌تر سيم كابل‌ها از يكديگر، عايق‌ها را در رنگ‌هاي متنوعي انتخاب مي‌كنند. رنگ‌هاي سبز، سياه، زرد، آبي و قهوه‌اي رنگ‌هايي هستند كه براي عايق‌ها انتخاب مي‌شوند و بر اساس استاندارد از مفهوم خاصي برخوردارند.
- مشخصه‌ي ديگر كابل‌هاي برق نوع غلاف يا زره آن‌هاست. غلاف‌ها براي محافظت از كابل برق در برابر عوامل خارجي روي كابل قرار مي‌گيرند و انواع مختلفي دارند. غلاف بافته شده، يكپارچه و موج دار بدون درز انواع آن هستند. غلاف‌ها از متريال مختلفي چون PVC، مس، روي اندود، آلومينيوم و سرب و فولاد ساخته مي‌شوند.
مقايسه كابل‌هاي برق
كابل‌هاي برق بر اساس كاربرد و ويژگي‌هايي كه دارند به انواع مختلفي تقسيم مي‌شوند. انواع كابل‌هاي برق را در ادامه نام برده‌ايم.
- كابل‌هاي فشار ضعيف: اين كابل‌ها براي سطح ولتاژ ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت توليد مي‌شوند. از كابل‌هاي فشار ضعيف براي كاربرد‌هايي چون روشنايي منازل و انتقال نيروي محركه به الكترو موتور‌ها استفاده مي‌شود.
- كابل‌هاي فشار متوسط: اين كابل‌ها در سطح ولتاژي ۱ تا ۳۶ كيلو ولت هستند. اين دسته كابل برق‌ها در مناطق شهري و صنعتي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
- كابل‌هاي فشار قوي: اين مدل از كابل‌ها در سطح ولتاژي بالاي ۳۶ كيلو ولت قرار دارند.
- كابل‌هاي ابزار دقيق: اين كابل‌هاي برق در سيستم‌هاي كنترلي و براي ارسال و دريافت سيگنال‌هاي آنالوگ و ديجيتال از سنسور‌ها استفاده مي‌شوند. اين كابل‌ها معمولا در سطح ولتاژي ۲۴ تا ۱۱۰ ولت توليد مي‌شوند.
- كابل‌هاي ساختماني: اين دسته از كابل‌ها خود داراي انواع گوناگوني هستند. وظيفه‌ي اين كابل‌ها تقسيم برق در ساختمان است.
- كابل‌هاي ضد حريق: اين نوع از كابل‌ها كه بيشتر در اماكن عمومي قرار دارند، بايد مقاوم در برابر آتش، كم دود و خفه كننده‌ي شعله باشند.
هر يك از انواع كابل‌ها نام برده شده در ويژگي‌ها و ساختار با يكديگر متفاوت هستند. به همين دليل كاربرد آن‌ها نيز با هم متفاوت است.
ابعاد و اندازه‌ي كابل‌هاي برق
كابل‌هاي برق در ابعاد و اندازه‌هاي گوناگوني موجود هستند. هر يك از سايز‌هاي كابل برق كاربرد خاص خود را دارد. براي مثال سايز كابل مناسب براي مدار روشنايي بين ۱ تا ۵/۱ ميلي‌متر است. براي پريز‌هاي برق از كابل دوقلو ۵/۲ ميلي‌متري استفاده مي‌شود.
كابل‌هاي برق در سايز‌هاي بزرگ‌تر نيز براي مواردي كاربرد دارند كه نيازمند برق بيشتري هستند. مثلا شارژر‌هاي اتومبيل‌هاي برقي و اجاق گاز‌هاي بزرگ به كابل‌ها در اندازه‌ي قطر بزرگ‌تر احتياج دارند. ديگر كاربرد كابل‌ها در سايز بزرگ براي انتقال برق بين مسافت‌هاي طولاني است.
انتخاب كابل در سايز متناسب با كاربرد مورد نظر اهميت بسيار زيادي دارد. زيرا عدم استفاده از كابل مناسب مي‌تواند موجب شعله ور شدن آن و آتش سوزي شود. از طرفي انتخاب سايز مناسب كابل برق از مصرف بيش از اندازه‌ي انرژي نيز جلوگيري مي‌كند. در صورت نداشتن تخصص و دانش كافي در زمينه‌ي كابل برق، حتما براي انتخاب كابل در اندازه‌ي مناسب از يك متخصص كمك بگيريد.
در چه مواردي از سيم برق به جاي كابل برق استفاده مي‌شود؟
سيم‌ها و كابل‌ها كاربردهاي منحصر به خود را دارند. حتي هر كدام از اين محصولات خود شامل انواع مختلفي هستند كه كاربردهاي مخصوص به خود را دارند. اما مهم‌ترين تفاوت سيم و كابل‌ها در ميزان جريان عبوري است. زماني كه جريان قوي باشد، سيم‌ها براي عبور آن مناسب نيستند. به همين دليل از كابل‌ها استفاده مي‌شود. قطر هادي سيم‌ها معمولا از كابل‌ها كم‌تر است و به همين دليل ظرفيت كم‌تري دارند.
تفاوت ديگري كه در كاربرد سيم‌ها و كابل‌ها وجود دارد مسافت است. زماني كه مبدا و مقصد مورد نظر براي انتقال برق و… فاصله زيادي داشته باشد، از كابل استفاده مي‌شود. البته در فواصل زياد، معمولا جريان نيز قوي‌تر است. كابل‌ها مقاومت بيشتري نسبت به سيم‌ها دارند. به همين دليل حتي براي خطوط تلفن، مخابرات و برق بين شهرهاي مختلف از كابل استفاده مي‌شود.
در صورتي كه اطلاعات كافي در مورد سيم و كابل مناسب براي كاربرد مورد نظر خود نداريد، بهتر است با متخصصين اين حوزه مشورت كنيد.
سيم و كابل پرتو الكتريك، توليد و پخش انواع سيم و كابل در تمامي سايز ها.