پاي پرانتزي در كودكان يكي از رايج ترين بيماري ها و اختلالات در رشد استخوان ها مي باشد كه علل و عوامل مختلفي در بروز آن نقش دارند. بسياري از والدين در سالهاي ابتدايي زندگي كودكان خود متوجه نوعي اختلال در قسمت زانوي آنها ميشوند كه ممكن است راه رفتن و تعادل كودك را با مشكلاتي مواجه كند. در اين مطلب قصد داريم تمام آنچه كه بايد درباره پاي پرانتزي كودكان، علل بروز اين مشكل، راه هاي پيشگيري و درمان و بهترين زمان براي درمان پاي پرانتزي در كودكان را شرح دهيم.
آيا كودك شما پاي پرانتزي دارد؟
براي پاسخ دادن به اين سوال كه آيا كودك شما پاي پرانتزي دارد يا خير، لازم است در مرحله اول علائم و نشانه هاي وجود اين اختلال در پا را معرفي كنيم. در حالت كلي، پاي پرانتزي در كودكان به شرايطي گفته ميشود كه در صورت تماس دو قوزك پا به هم، زانوها از هم فاصله داشته باشند. به عبارت ديگر، در صورت جفت شدن پاها، بين زانوها فاصله و نوعي قوس مشاهده گردد. با توجه به ميزان قوس و انحنا در بين زانوها مي توان پاي پرانتزي را درجه بندي كرد كه عبارتند از:
-
پاي پرانتزي خفيف: فاصله بين دو كنديل داخلي ران حدود 2.5 سانتي متر
-
پاي پرانتزي متوسط: فاصله بين دو كنديل داخلي ران بين 2.5 تا 5 سانتي متر
-
پاي پرانتزي شديد: فاصله دو كنديل داخلي ران بيش از 5سانتي متر
مسئله بسيار مهمي كه درباره پاي پرانتزي كودكان وجود دارد اين است كه اين اختلال در رشد استخوان ها در سالهاي ابتدايي زندگي كاملا طبيعي مي باشد. به طوريكه در اغلب نوزادان زير 2 سال وجود انحراف و قوس در قسمت زانوها به مرور برطرف مي گردد. در برخي از مواقع نيز ممكن است اين مشكلات تا بزرگسالي وجود داشته باشد.
شايع ترين علت پاي پرانتزي در كودكان
نحوه قرار گرفتن نوزاد در رحم مادر و نبود فضاي كافي براي چرخش صحيح زانوها يكي از اصلي ترين دلايل ايجاد پاي پرانتزي در كودكان مي باشد. البته دلايل ديگري نيز در بروز چنين مشكلاتي نقش دارند كه از مهم ترين آنها مي توان به كمبود ويتامين D و بيماري راشيتسم، بيماري بلانت، جوش خوردن نادرست استخوان ران پس از شكستگي، وجود تومور و در برخي از مواقع نيز عوامل ژنتيكي اشاره نمود. با توجه به اينكه در اغلب مواقع وجود اين اختلال در زانو و پاي كودكان بخاطر شرايط موجود در رحم مادر مي باشد، در نتيجه بدون نياز به پزشك و با رشد آنها خود به خود زانو حالت طبيعي پيدا خواهد كرد.
براي درمان پاي پرانتزي در كودكان چه بايد كرد؟
براي درمان پاي پرانتزي در كودكان با توجه به درجه آن و گروه سني كودك راهكارهاي مختلفي وجود دارد كه برخي از آنها عبارتند از:
كنترل وزن نوزاد در رحم مادر
با توجه به نوع و درجه پرانتزي بودن پا در كودكان راه حل ها و روش هاي مختلفي براي حل اين مسئله وجود دارد. از آنجا كه پيشگيري هميشه بهتر از درمان مي باشد، در نتيجه بايد در دوران بارداري مادر به اين مشكلات بيشتر توجه شود. وزن زياد نوزاد در دوران جنيني كه بيشتر بخاطر بيماري هايي از قبيل ديابت دوران بارداري مي باشد، باعث ميشود فضاي كافي براي چرخش و حركت جنين در رحم وجود نداشته باشد. مادران در اين دوران بايد به صورت مرتب تحت مراقبت قرار گيرند تا از رشد بيش از حد نوزاد و چاق شدن آنها جلوگيري كنند.
مصرف ويتامين D
علاوه براين، لازم ست بدانيد كه كمبود ويتامين D از ديگر عوامل بروز پاي پرانتزي در كودكان مي باشد. از دوران نوزادي بايد به تغذيه آنها توجه ويژه شود و مكمل هاي غذايي (در صورت تجويز پزشك) مصرف گردد. از ديگر دلايلي كه باعث ميشود روند رشد پا پرانتزي در كودكان سرعت بيشتري پيدا كند، وزن زياد كودكان و چاق شدن آنها مي باشد كه والدين بايد به اين موضوع توجه زيادي داشته باشند.
انجام تمرين اصلاح پا پرانتزي در كودكان
پس از تشخيص پرانتزي بودن پا در كودكان مي توان زير نظر افراد حرفه اي تمرين هاي ورزشي متعددي را انجام داد. البته ميزان اثربخشي اين تمرين ها به درجه پرانتزي بودن پاها بستگي داشته و براي نوع متوسط و شديد ممكن است نتيجه مطلوبي دريافت نشود. البته ماساژ درماني زير نظر فيزيوتراپ مي تواند تاثير بهتري بر روند درمان داشته باشد.
استفاده از كفش طبي
پس از مراجعه به پزشك براي درمان پرانتزي بودن پا كودكان و نوجوانان، ممكن است استفاده از كفش هايي با كفي طبي تجويز گردد. نوع كفش و كفي با توجه به گروه سني فرد و ميزان پرانتزي بودن پا تعيين مي گردد كه كاملا بايد زير نظر پزشك انجام شود
در مركز ادونس كلينيك خدمات ديگري هم براي كودكان شما ارايه مي گردد كه از جمله آن ميتوان به اسكن كف پا ، كفي طبي براي كف پاي صاف كودكان اشاره كرد.
جراحي زانو
عليرغم اينكه در اغلب مواقع انحراف و قوس در زانو نوزادان و كودكان با رشد آنها برطرف مي گردد، در برخي از مواقع ممكن است كاملا عكس اين قضيه وجود داشته باشد. به عبارت ديگر، ممكن است ميزان فاصله بين زانوها با سرعت بيشتري رو به افزايش باشد كه به مرور منجر به درد در كف پا، عدم تعادل در كودك و زمين خوردن هاي پياپي و ايجاد ظاهر نامناسب در پاها مي گردد. در اين شرايط به تشخيص پزشك ممكن است جراحي زانو صورت گيرد.
استفاده از زانو بند مخصوص (بريس)
از ديگر روش هاي درمان پا پرانتزي در كودكان مي توان به استفاده از زانو بندهاي مخصوص به نام بريس اشاره نمود. اين نوع زانو بند در سنين پايين كودكان تجويز مي گردد و تاثير مناسبي بر روند درمان ايجاد خواهد كرد. اين نوع زانوبند براي سنين نوجواني و بزرگسالي تاثير زيادي بر روند درمان نخواهند داشت.
علاوه بر موارد فوق، اگر وجود بيماري بلانت و ريكت علت اصلي رخ دادن پا پرانتزي در نوزادان و كودكان باشد، پزشك مراحل خاصي را براي درمان تجويز خواهد كرد.
بهترين سن براي درمان پاي پرانتزي در كودكان
با توجه به اينكه ميزان انحراف و قوس در زانو نوزادان چقدر مي باشد، مي توان زمان مراجعه به پزشك را مشخص كرد. در حالت كلي اگر نوزاد زير 2 سال با اين مشكل مواجه بوده و ميزان قوس بين زانوها زياد نميشود، جاي نگراني وجود نداشته و به مرور برطرف خواهد شد. در غير اين صورت، اگر احساس كرديد كه ميزان پرانتزي بودن پاها در حال افزايش است، بدون توجه به سن نوزاد بايد به پزشك مراجعه كنيد.
پاي پرانتزي در كودكان زير يك سال
پاي پرانتزي در كودكان زير يك سال در اغلب مواقع بخاطر بخاطر شرايط قرار گرفتن نوزاد در رحم مادر مي باشد و بعد از تولد به مرور پا حالت طبيعي به خود ميگيرد و جاي نگراني وجود ندارد. البته اگر ميزان قوس بين زانوها زياد مي باشد، بهتر است به پزشك مراجعه كنيد در غير اين صورت، تا سه سالگي تا حد زيادي اين قبيل مشكلات برطرف مي گردد. استفاده از زانو بندهاي مخصوص و كفش هاي طبي و ويتامين d از جمله راهكارهايي مي باشد كه در اغلب مواقع براي درمان اين مشكل تجويز مي گردد.
پيشنهاد مي كنيم براي درمان پاي پرانتزي كودكان و نوزادان در گروه هاي سني مختلف، از انجام اقدامات خودسرانه خودداري كنيد و حتما به پزشك مراجعه نماييد. گروه متخصصين ارتوز و پروتز سليماني با كادري مجرب و تجهيزاتي كاملا بروز و حرفه اي آماده ارائه خدمات مختلف براي درمان پاي پرانتزي در نوزادان و كودكان از قبيل اسكن كف پا، ارتوپدي فني و ساخت كفش طبي دركودكان و دمپايي هالوكس والگوس مي باشند كه همگي زير نظر متخصصين اين حوزه ارائه مي گردند.