لوله گازي

انواع لوله گازي و كاربرد آنها

لوله گازي از جمله تجهيزات بسيار ضروري در خطوط انتقال نفت و گاز مي باشد كه بر اساس متريال و مواد استفاده شده و همچنين روش توليد آنها در گروه هاي مختلفي قرار ميگيرند.

اين نوع لوله به دليل حساسيت بسيار بالايي كه در خطوط انتقال نفت و گاز وجود دارد، لازم است استانداردهاي متعددي را دارا باشند تا در نهايت مجوز استفاده در اين مصارف را پيدا كنند.

لوله گازي چيست؟

همان طور كه از نام اين گروه از لوله ها مشخص است، براي انتقال گاز در محيط هاي صنعتي و همچنين ساختمان هاي مسكوني كاربرد دارند.

اين لوله ها از فولاد و پلي اتيلن توليد شده و از مقاومت بسيار بالايي در برابر فشار برخوردار هستند.

لوله گازي فولادي به دليل متريال بسيار مقاوم به كار رفته براي توليد آن، بيشتر در انتقال گاز بين شهرها مورد استفاده قرار گرفته و لوله هاي پلي اتيلن در مصارف خانگي كاربرد دارند. 

اين لوله ها را مي توان در يك دسته بندي كلي مي تون به دو نوع روكار و توكار تقسيم بندي نمود كه برندهاي داخلي نام آشنايي مانند سپاهان و سپنتا در زمينه توليد آنها فعال هستند.

لوله هاي گازي را مي توان بر اساس نحوه توليد آنها نيز در گروه هاي مختلفي تقسيم بندي نمود كه از رايج ترين آنها مي توان به لوله بدون درز و لوله هاي درز دار اشاره نمود.

منظور از درزا دار يعني پس از رول كردن لوله، دو لبه به هم متصل شده را با كمك جوشكاري به هم وصل مي كنند كه لوله هاي api از بهترين نمونه هاي اين گروه محسوب ميشوند.

در مقابل، لوله هاي بدون درز با سوراخ كردن شمش هاي فولاد توليد ميشوند كه به لوله هاي مانيسمان شهرت دارند.

انواع لوله گازي كدامند؟

همان طور كه در ابتداي متن نيز اشاره شد، لوله هاي گازي را مي توان بر اساس فاكتورهاي مختلفي تقسيم بندي كرد كه از مهم ترين آنها، نحوه توليد لوله مي باشد.

بر همين اساس مي توان آنها را در دو گروه كلي زير دسته بندي كرد:

لوله بدون درز

اين لوله ها كه به لوله مانيسمان نيز شناخته شده مي باشند، بدون هيچگونه جوشكاري و ايجاد درز در بدنه لوله توليد ميشوند.

در توليد اين لوله ها در واقع شمش هاي فولاد تحت عمليات هاي مختلف سوراخ شده و پس از رسيدن به قطر مطلوب، به صورت توكار و روكار براي انتقال گاز استفاده ميشوند.

از مهم ترين ويژگي هاي لوله مانيسمان مي توان به مقاومت بالا در برابر فشار اشاره نمود كه با عدم وجود درز در آنها ارتباط مستقيم دارد.

البته لازم به ذكر است كه لوله گازي بدون درز داراي قيمت بالاتري نسبت به ساير لوله ها بوده و به همين دليل در صنعت و مصارف خانگي كاربرد زيادي ندارد.

روش ساخت لوله هاي بدون درز:

براي ساخت لوله هاي بدون درز Seamless، يك قطعه شمش Billet را در ابعاد مورد نظر توسط كوره با حرارت 1230 درجه سلسيوس گداخته مي كنند و سپس توسط سمبه ماتريس از يك قالب مخصوص عبور داده و سپس با غلطكهاي مخصوص تحت نورد و كشش قرار مي دهند تا اندازه مورد نظر بدست آيد.

در مرحله بعد شمش را با ميله نوك تيز سوراخ مي كنند سپس فولاد گرم شده را با دستگاه گرد ميكنند.

مرحله بعد مرحله شليك سمبه اي با سرعت بالا و طول 12 متر به داخل ميله فولادي است.

در ادامه كار اگر لوله تاب داشته باشد توسط چندين غلتك تابگيري ميشود و سمبه از آن جدا ميگردد، بعد سر و ته لوله را گرد ميكنند تا تيز و برنده نباشد و در انتها  كه طي فرآيند خاص و با آب لوله ها را خنك ميشود.

لوله درز دار

لوله درزدار جوشي يكي از مهمترين بخش هاي صنعت پتروشيمي، نفت و گاز، آبرساني، صنايع توليدي هاي كوچك و بزرگ و حتي كشاورزي ميباشد به طوريكه از يك صندلي كوچك فلزي تا اسكله هاي عظيم نفتي، كشتي ها از لوله استفاده ميگردد.

انواع لوله هاي جوشي درزدار

لوله گازي
لوله شوفاژي
لوله مبلي
لوله داربستي
لوله اسپيرال
API لوله
در ايران خوشبختانه توليد كنندگان داخلي اغلب نياز كشور در زمينه لوله هاي جوشي درز دار را تامين كرده اند.

از مهمترين توليد كنندگان لوله درزدار در ايران ميتوان از : لوله و پروفيل ساوه، لوله و پروفيل سپنتا تهران، سپنتا مرند، سپنتا اهواز، لوله و پروفيل ياران، لوله و پروفيل كيهان، لوله سمنان، لوله آرياوا، لوله درپاد نام برد.

روند ساخت لوله درزدار

لوله درزدار از ورق ساخته ميشوند ابتدا ورق با كمك دستگاه برش به اندازه هاي مختلف متناسب با سايز لوله برش خورده و توسط غلتك به داخل دستگاه هدايت شده و در ادامه روند توسط غلتك هاي متعدد ديگر ورق به صورت دايره اي نورد شده كه ميتوان لبه هاي ورق نورد شده را با مواد يا بدون مواد پر كننده جوش داد.

لوله هاي درزدار جوشي در اندازه هاي بزرگ و بدون محدوديت توليد ميگردد. لوله هاي جوش داده شده با مواد پركننده را ميتوان در توليد اتصالات جوشي استفاده كرد.

 لوله هاي درزدار در مقايسه با لوله هاي بدون درز ارزانتر مي باشند و همچنين به دليل داشتن جوش ضعيف تر هستند و مقاومت لوله هاي بدون درز را ندارند.

روش هاي مختلف جوشكاري لوله درزدار:

ERW (جوش با مقاومت الكتريكي)

رايج ترين نوع لوله ها هستند تحت نورد سرد ساخته مي شوند به اين صورت كه ورق ها به شكل نواري از غلتك ها عبور ميكند و رفته رفته به لوله هاي استوانه اي شكل تبديل مي شوند بعد كه دو لبه ورق به هم نزديك شدند به وسيله دستگاه جوش مقاومت الكتريكي در فاصله مناسب جوش داده مي شود

در مرحله بعد اضافه هاي جوش پليسه گيري مي شود. توليد لوله به اين روش سريع است و امكان توليد لوله با طول هاي بلند را دارد.

Electric Fusion Weld) EFW) جوش با مواد پر كننده(الكترود)

فرآيندي است كه لبه هاي ورق بعد از رول شدن توسط مواد پركننده كه همان الكترود مي باشد جوش داده مي شود، در جوشكاري ذوبي براي اتصال دو فلز به يكديگر نقاط اتصال را ذوب ميكنند و به هم مي چسبانند تا هنگام سرد شدن در اثر انجماد اتصال برقرار شود.

ممكن است يك فلز ديگر ( الكترود) نيز براي كنترل ضخامت محل اتصال مورد استفاده قرار بگيرد.

HFW (جوشكاري با فركانس بالا)

اين روش براي توليد لوله هاي فولادي جوشي و درز دار مي باشد كه در آن انرژي گرمايي مورد نياز براي جوشكاري توسط مقاومت در برابر جريان الكتريكي ( متناوب و با فركانس بالا) و ميدان مغناطيسي به وجود مي آيد، جوشكاري با فركانس بالا امكان اتصال بخش هاي زيادي از فلزات و حتي موادي از جنس ديگر را فراهم مي كند.

SAW (جوش اسپيرال)

براي ساخت لوله با سايز و شعاع زياد از روش اسپيرال استفاده ميشود به صورتي كه ورق با ضخامت هاي مختلف توسط مجموعه اي از غلتك ها حول يك محور كه به صورت حلزوني و مارپيچي شكل درآمده هدايت شده و توسط دو الكترود از درون و بيرون جوش داده ميشود

در اين روش مهمترين جزء اين فرايند جوشكاري آن موسوم به زير پودري ميباشد. اين روش نسبت به روش درز مستقيم هزينه پاييني داشته، سايز هاي توليد شده در روش اسپيرال از 8 اينچ الي 120 اينچ و طول 6 يا 12 متر متغيير ميباشد

به همين دليل لوله با هر سايزي كه در صنعت مورد نياز باشد را با اين روش تهيه ميگردد. اين لوله جهت مصارف گاز رساني و آبرساني با استاندارد هاي مختلف مختص به خود مورد استفاده قرار ميگيرد. 

جنس لوله هاي گازي از چيست؟

جنس و متريال به كار رفته براي توليد لوله هاي گازي ارتباط مستقيم با ميزان مقاومت آنها دارد و به همين دليل بايد با دقت كامل انتخاب شوند.

از رايج ترين جنس هاي لوله هاي خطوط انتقال نفت و گاز مي توان به فولاد و پلي اتيلن اشاره نمود. قيمت لوله پلي اتيلن نسبت به لوله هاي فولادي كمتر بوده و ميزان استحكام آنها نيز كم است.

بيشتر بخوانيم : لوله مانيسمان

سايز لوله گازي

ساز لوله هاي گازي با توجه به نوع آنها متغيير است. به عنوان مثال، لوله هاي Api كه اغلب به صورت شاخه هاي 6 متري توليد ميشوند، از نظر ميزان ضخامت بيشتر از لوله هاي مانيسمان هستند.

در مقابل، لوله هاي مانيسمان كه شاخه هاي 6 متري هستند، بر اساس ميزان قطر و ضخامت در سطح پايين تري نسبت به api قرار دارند. رايج ترين اين لوله ها در رده هاي مختلف 20، 40، 60 و 80 قرار گرفته اند.

وزن لوله هاي گازي

وزن لوله گازي تابعي از قطر داخلي لوله و طول آن مي باشد كه بر اساس رابطه ثابت كه براي تمام لوله ها استفاده ميشود، تعيين مي گردد. اين رابطه به صورت زير تعريف مي گردد:

(ضخامت – شعاع بيروني)* 3.14* 0.00785* طول لوله= وزن لوله در واحد كيلوگرم

قيمت لوله گازي

قيمت لوله گازي با توجه به نوع آن ها (بدون درز يا درزدار)، برند توليد كننده لوله و طول و وزن آنها محاسبه مي گردد. با توجه به نوسانات موجود در بازار فلزات پيشنهاد مي كنيم براي استعلام قيمت روز لوله گازي با كارشناسان گروه فولادستان تماس بگيريد.